5 معیار اسلامی در انتخاب همسر
قرآن کریم و روایات معصومان(ع) ملاکهاى مهمی را براى انتخاب همسر بیان کرده است. این ملاکها هم باید در مورد مردان باشد و هم درباره زنان، چنین نیست که تنها زنان باید این صفات و ویژگىها و ملاکها را دارا باشند و مردان از آن مستثنا شوند. در این نوشتار به چند نمونه مىپردازیم.
امام صادق(ع) فرمودند: «انما المرائة قلاده فانظر ماتتقلد؛ زن به منزله گردنبندى است که به گردن میافکنى، سپس مراقب باش که چه چیزى را به گردن میافکنى.»
1ـ ایمان و دیندارى
متون دینى ما، اولین و مهمترین ملاک در انتخاب همسر را دیندارى معرفى کرده است. قرآن کریم در همین زمینه مىفرماید: «ولا تنکحوا المشرکات حتى یومن ولامه مؤمنه خیر من مشرکه ولو اعجبتکم و لا تنکحو المشرکین حتى یومنوا و لعبد مؤمن خیر من مشرک ولو اعجبکم اولئک یدعون الى النار واللّه یدعو الى الجنه؛ با زنان مشرک تا زمانى که ایمان نیاوردهاند ازدواج نکنید،اگر چه بخاطر مال یا جمال و مقام (موقعیت)، شما را به شگفتى آورند و زنان خود را به ازدواج مردان مشرک و بتپرست تا ایمان نیاوردهاند در نیاورید اگر چه (مال و زیبایى و موقعیت) آنان شما را به شگفتى آورد (زیرا) آنها شما را به سوى آتش دعوت مىکنند و خداوند شما را دعوت به بهشت و آمرزش مىنماید.»(بقره-221)
کسانى که درصدد انتخاب همسر هستند باید ایمان و دیندارى را به عنوان شرط اصلى و ضرورى محسوب بدارند و براى یافتن آن کمال سعى و جدیت را به عمل آورند
امام صادق(ع) مىفرماید: «اگر مرد با زنى براى جمال یا مال ازدواج کند به همین امر واگذار مىشود ولى اگر براى دیندار بودن او ازدواج کند خدا مال و جمال را نیز نصیبش میگرداند.»
و نیز رسول خدا(ص) مىفرماید: «هر کس با زنى براى مالش ازدواج کند خدا او را به همین امر واگذار مینماید و هر کس که براى جمالش ازدواج کند به چیزى میرسد که از آن کراهت دارد و هر کسى که براى دیندارى ازدواج کند خداوند هر سه را برایش جمع میکند.»
از این آیه و روایات بخوبى استفاده میشود کسانى که درصدد انتخاب همسر هستند باید ایمان و دیندارى را به عنوان شرط اصلى و ضرورى محسوب بدارند و براى یافتن آن کمال سعى و جدیت را به عمل آورند.
والدین پسر و دختر نیز باید در انتخاب همسر براى فرزندان خود موضوع ایمان و دیانت و تقید به ضوابط و مقررات شریعت را شرط اساسى بدانند و دریافتن چنین فردى به پسر و دخترشان کمک نمایند.
2ـ عقل و هوش
بعد از دیندارى، عقل و زیرکى از مهمترین معیار و ملاک یک همسر خوب محسوب مىشود، اداره و تداوم و پیمودن راه راست و حل مشکلات زندگى کار آسانى نیست اگر همسران با هم تفاهم داشته باشند و موقعیت یکدیگر و شرایط و امکانات زندگى را خوب درک کنند، میتوانند زندگى را بر پایه صحیحى استوار سازند و به انجام وظیفه مشغول باشند.
به علاوه، عقل و هوش زن و شوهر در فرزندان نیز تأثیر دارد. فرزندان خانواده خوش فهم و باهوش، غالبا زیرک مىشوند، و برعکس حماقت و نادانى پدر و مادر نیز در فرزند تأثیر دارد، همسر باهوش و عاقل بهتر مىتواند نسبت به تعلیم و تربیت فرزندانش انجام وظیفه نماید. بارى عقل و درایت یکى از معیارها و ملاکهاى مهم و بسیار با ارزش محسوب مىشود که به هنگام گزینش همسر باید کاملاً مورد توجه قرار بگیرد.
امام على(ع) مىفرماید: «ایاکم و تزویج الحمقاء فان صحبتها بلاء و ولدها ضیاں با انسان احمق و نافهم ازدواج نکنید زیرا معاشرت با او بلایى است عظیم و فرزندانش نیز ضایع خواهند شد.»
و نیز امام صادق(ع) مىفرماید: «العقل دلیل المؤمن؛ عقل دلیل و راهنمی مؤمن است.» از این روایات بخوبى استفاده مىشود که عقل و هوش از بزرگترین معیارها و ملاکهایى است که در انتخاب همسر باید مورد توجه دختر و پسر باشد.
3ـ اخلاق نیک
سومین معیار و ملاک در انتخاب همسر اخلاق حسنه است و این مطلب را مىتوان از قرآن کریم و روایات معصومان(ع) بخوبى استفاده کرد. قرآن کریم مىفرماید: «فانکحوا ما طاب لکم من النساء؛ با زنان پاک ازدواج کنید.»(نسا3)
همچنین رسول خدا(ع) مىفرماید: «اذا جائکم من ترضون خلقه و دینه فزوجوه الا تفعلوه تکن فتنه فى الارض و فساد کبیر؛ اگر کسى به عنوان خواستگارى به نزد شما آمد که خلق و دینش را میپسندید با او ازدواج کنید و اگر به این دستور عمل نکنید. فتنه و فساد بزرگى در زمین به وجود خواهد آمد.»
و نیر در روایات دیگر مىفرماید: «زوجها من رجل تقى فانه ان احبها اکرمها و ان ابغضها لم یظلمها؛ دخترت را به ازدواج انسان متقى و پرهیزکار در آور، زیرا اگر دخترت را دوست داشته باشد او را اکرام و احترام میکند و اگر نسبت به او بغض داشته باشد به او ظلم نمیکند.»
حسین بشار واسطى مىگوید: «به امام رضا(ع) نوشتم، یکى از خویشاوندان از دخترم خواستگارى کرده است اما بد اخلاق است امام(ع) فرمود: «اگر بد اخلاق است دختر به او نده.»
4ـ عفت و پاکدامنی
از جمله ملاکهاى بسیار مهم و ضرورى در انتخاب همسر، عفت و پاکدامنى است. اگر به قرآن کریم و روایات معصومان مراجعه کنیم بخوبى میفهمیم که آنان به عفت و پاکدامنى تأکید فراوان مىکردند. بنا بر روایت خداوند متعال مىفرماید: «وقتى اراده کنم که خیر دنیا و آخرت را براى یک مسلمان جمع کنم قلبى خاشع و زبانى ذاکر و تنى صابر بر بلا به او عطا مىکند و همسرى به او مىدهم که از نگاه کردن به وى شادمان شود، و آن زن در غیاب شوهر از نفس خودش و مال شوهرش نگهدارى کند.»
همچنین امام صادق(ع) مىفرماید: «کفو بودن در این است که عفیف باشد و از امکانات اقتصادى نیز برخوردار باشد.
امام صادق(ع) درباره پاکى درونى و منش زنان در سرنوشت و تربیت بهتر و برتر کودکان فرموده است: «طوبى لمن کانت امه عفیفه؛ خوشا به حال کسى که مادرش پاکدامن باشد.»
5 ـ شرافت خانوادگى
پنجمین ملاک در انتخاب همسر اصالت و شرافت خانوادگى است که باید مورد توجه قرار بگیرد در همین زمینه قرآن کریم مىفرماید: «والبلد الطیب یخرج نباته باذن ربه والذى خبث لایخرج الا نکدا؛ سرزمین پاکیزه (و شیرین) گیاهش به فرمان پروردگار مىروید، اما سرزمینهاى بد طینت (و شورهزار) جز گیاه ناچیز و بىارزش از آن نمىروید.»(اعراف-58)
همچنین رسول خدا(ص) مىفرماید: «اى مردم از گیاهانى که بر مزبلهها مىروید اجتناب نمایید، گفته شد: یا رسولاللّه مقصود شما از گیاه و سبزى که بر مزبله مىروید چیست؟ زن زیبایى که در خانواده پست و فرومایه پرورش مىیابد.»
بنابراین باید در انتخاب همسر بسیار دقت کرد و از خانواده داراى کرامت و شرافت و اصالت همسر را برگزید. در غیر این صورت آثار منفى رشد و تربیت خانوادگى در آینده زندگى مشترک و نسل آینده تأثیر زیادى برجاى خواهد گذاشت. پیامبر اسلام فرمودند: «وانظر فى اى نصاب تضع ولدک فان العرق دساس؛ بنگر که فرزند خود را در چه مکانى قرار مىدهى زیرا رگ و ریشه در فرزند اثر مىگذارد.»
و نیز فرمودند: «تزوجوا فى الحجرالصالح، فان العرق دساس؛ با خانوادهاى خوب و شایسته وصلت کنید زیرا خون اثر دارد.»
باید براى گزینش همسر ملاکها و معیارهاى منطقى و درستى در دست داشته باشیم بهترین ملاکها در آیات و قرآن کریم در روایات معصومان(ع) بیان شده است توجه به آنها زمینهساز ازدواجى سالم و هدفمند است این ملاک از سوى خالق هستى و رسولى الهى و اولیاء الهى بیان شده است. آنان با اسرار هستى آشنایند و بهترین راهنمایان زندگى هستند باید دانست که برخوردارى از هر کدام از این ملاکها نسبى است و وجود تمام ملاکها در یک فرد تقریبا محال به نظر مىرسد.
منبع : سایت تبیان
