رواج پچ پچ های مجازی در دنیای واقعی

نشر مطالب بی پایه و اساس و اقدام به شایعه پراکنی به معضلی جدید در دنیای مجازی تبدیل شده است.

شایعات پدیده‌‌هایی اجتماعی و مرموزند.گفته‌ها یا نوشته‌هایی هستند بی پایه و اساس، بی دلیل و مدرک و ترکیبی از چیزهایی که هم حقیقت دارند و هم ندارند، این روایات به سرعت و سینه به سینه بین مردم پخش می‌شوند.شایعه کلمه‌ای است ساده اما با کارکردی بسیار قوی. این پدیده‌ی اجتماعی زندگی بسیاری از انسانها را دستخوش دگرگونی‌های بسیاری ساخته است.

شایعه، بحران امروز نیست. انتشار پیام غیرواقعی همیشه ممکن بوده است. در گذشته این اتفاق به طور غیررسمی و معمولا دهان به دهان منتقل می‌شد، اما با گسترش رسانه‌های جمعی و در عصر ما رسانه‌های اجتماعی این موضوع سرعت بیشتری یافته و ابعاد تازه‌تری به خود گرفته است. 

 

متاسفانه جذاب بودن موضوع کافی است تا بسیاری از کاربران کاری به صحت خبر یا میزان مستند بودن آن نداشته باشند و به رواج آن کمک کنند و شاید خودشان هم ندانند که در حال شایعه پراکنی هستند !!! اما واقعا دلیل رواج این شایعات چیست ؟ چرا به شایعات و اخبار و کلیپهای منتشر شده در فضای مجازی بدون توجه به صحت و سقم و منبع خبری انها واکنش نشان می دهیم ؟چرا در مقابل این قبیل مطالب زود باور هستیم و به هر خبر و منبع خبری اعتماد می کنیم ؟چرا شایعه به سرعت هرچه تمامتر در جامعه رواج پیدا می کند و حقیقت در بن بست گیر می افتد ؟ وظیفه مسوولان ، رسانه ها و خبرنگاران در جلوگیری از شایعه چیست ؟ 

در این میان در سال های اخیر با اضافه شدن شبکه های اجتماعی و شبکه های پیام رسان موبایلی گویی شایعات شکلی جدید به خود گرفته اند، خیلی دقیقتر،هوشمندانه تر و البته سریعتر. شایعات در فضای مجازی معمولا با این جمله ها آغاز می شوند : "فوری فوری"، "لطفا اطلاع رسانی کنید"، "نقل از فلان مسئول"، "اطلاعیه فوری" و "توجه توجه". شایعاتی که دامنه انتشارات آنها روز به روز در شبکه های اجتماعی گسترده تر می شود.

 اما حالا برگردیم به سراغ وظایف رسانه ها در شرایطی که شایعه ای در جامعه پخش می شود:رسانه ها می توانند واکنش های مختلفی داشته باشند از عدم نشر آن به دلیل فقدان منابع تایید کننده گرفته تا نقل آن به عنوان بمب خبری. ترفندی که امروزه متاسفانه برخی از رسانه ها برای حفظ حیثیت خود در بده بستان با شایعه ها به کار می برند، انعکاس شایعه تحت عناوینی چون"شنیده شده"یا "به نقل از منبعی که نخواست نامش فاش شود"است.

به این ترتیب رسانه ها بدون آن که جایگاه خود به عنوان رسانه ای امین را به خطر اندازند، تقصیر اشتباه های خود را به گردن دیگران می اندازند.این درحالی است که مسئولیت رسانه ها در قبال شایعه، راهنمایی و هدایت افکار به سوی حقیقت، آفت زدایی خبری و جلوگیری از سم پاشی خبری می باشد؛ چرا که هدف اصلی رسانه، انتشار به موقع و مداوم اخبار صحیح به منظور بی رنگ کردن شایعه است. 

 رسانه ها باید به کاربران اصول استفاده صحیح از فضای مجازی را آموزش دهند تا نسبت به آسیب‌های این فضا مصون شوند.به نظر می رسد باید به پدیده دنیای مجازی بجای تهدید به عنوان یک فرصت نگاه کرد، باید به جوانان و خانواده ها نحوه استفاده از فضای مجازی را آموزش دهیم. باید این فضای مجازی را به رسمیت شناخت و در عین حال آگاهیهای لازم را به مردم برای استفاده درست داد. 

نازنین روزبهانی

www.yjc.ir